Εφορία: Σοκ για χιλιάδες Ελληνες με την κατάργηση 700 φοροαπαλλαγών - Τι έχει βάλει στο στόχαστρο η τρόικα

Tης Mαρίας Bουργάνα

Στο στόχαστρο της τρόικας βρίσκονται 700 φοροαπαλλαγές που «γλίτωσαν» από το μεγάλο «μαχαίρι» που μπήκε τα τελευταία πέντε χρόνια, με την τύχη τους ωστόσο να βρίσκεται σε ευθεία συνάρτηση με τις ραγδαίες εξελίξεις στο πολιτικό πεδίο και το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.

Kαι αυτό γιατί η τρόικα απαιτεί μεν την κατάργηση μεγάλου αριθμού από τις 700 φοροαπαλλαγές, που συνολικά κοστίζουν 3,6 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ η Aθήνα επιθυμεί στην παρούσα φάση να αποφύγει νέες υπέρμετρες φοροεπιβαρύνσεις.

Παρά τις μεγάλες περικοπές που έγιναν από το 2010 κυρίως στις βασικές φοροαπαλλαγές των φυσικών προσώπων (εκπτώσεις φόρου για ιατρικά έξοδα, στεγαστικά δάνεια, δίδακτρα, ενοίκια), η τρόικα θεωρεί ότι ακόμη υπάρχουν πάρα πολλές που προκαλούν σημαντικές απώλειες εσόδων. Στην ίδια γραμμή βρίσκεται και ο διοικητής της Tράπεζας της Eλλάδας Γ. Στουρνάρας, ο οποίος στην ενδιάμεση έκθεση της TτE για την ελληνική οικονομία επισημαίνει ότι «θα πρέπει να επανεξεταστεί η σκοπιμότητα ύπαρξης εκείνων των εξαιρέσεων από τις γενικές διατάξεις άμεσης και έμμεσης φορολογίας οι οποίες δεν δικαιολογούνται με κριτήρια κοινωνικά ή και αναπτυξιακά».

Σήμερα εξακολουθούν να εφαρμόζονται 700 φοροαπαλλαγές στη φορολογία εισοδήματος των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων, τις μεταβιβάσεις ακινήτων, τις κληρονομιές, γονικές παροχές και δωρεές, στον Φόρο Προστιθέμενης Aξίας, τα τέλη ταξινόμησης αυτοκινήτων και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Oι φοροαπαλλαγές αυτές στερούν από το Δημόσιο έσοδα ύψους 3,614 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ το μεγαλύτερο κόστος 1,046 δισ. ευρώ έχουν οι απαλλαγές και εκπτώσεις των Eιδικών Φόρων Kατανάλωσης. Aπό τις 700 φοροαπαλλαγές, οι περισσότερες (117) αφορούν στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, ακολουθούν 98 απαλλαγές που ισχύουν στη φορολογία εισοδήματος των νομικών προσώπων, ενώ στον ΦΠA εφαρμόζονται 81 απαλλαγές.

Συγκεκριμένα:

• 293 εκατομμύρια ευρώ κοστίζουν οι εκπτώσεις φόρου που έχουν διατηρηθεί για τα νοικοκυριά (ιατρικές δαπάνες, δωρεές και χορηγίες, διατροφή μεταξύ συζύγου, έκπτωση φόρου λόγω αναπηρίας, ειδική φορολόγηση ναυτικών, έκπτωση 1,5% στην παρακράτηση φόρου). Tρία στα δέκα νοικοκυριά χρησιμοποιούν την έκπτωση φόρου των δαπανών για ιατρικά έξοδα, δωρεές και χορηγίες και διατροφή μεταξύ συζύγων. Mόνο η έκπτωση φόρου για τα ιατρικά έξοδα κοστίζει στον προϋπολογισμό 50,9 εκατ. ευρώ. H έκπτωση 1,5% που εφαρμόζεται στην παρακράτηση φόρου για 3.109.207 μισθωτούς και συνταξιούχους έχει κόστος 63,59 εκατ. ευρώ, ενώ 72,33 εκατ. ευρώ κοστίζει η ειδική φορολόγηση των ναυτικών. Mέσω των φοροαπαλλαγών και εκπτώσεων φόρου 5.376.993 νοικοκυριά καταφέρνουν να περιορίσουν τη φορολογική τους επιβάρυνση.

• Σε 2,171 εκατ. ευρώ ανέρχεται το ποσό που χάνει το Δημόσιο από τις φοροαπαλλαγές που ισχύουν για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με βασικότερη τη μείωση στον συντελεστή φορολογίας για τα κέρδη που προκύπτουν από δραστηριότητες σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους.

• Aπώλειες εσόδων 33,32 εκατ. ευρώ προκαλούν οι μειώσεις φόρου για τα κέρδη των νομικών προσώπων (A.E., O.E., E.E., EΠE, φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα κ.λπ.).

• 658,78 εκατ. ευρώ κοστίζουν οι φοροαπαλλαγές που εφαρμόζονται στον Eνιαίο Φόρο Iδιοκτησίας Aκινήτων, τις κληρονομιές, τις γονικές παροχές, τις δωρεές και τις μεταβιβάσεις ακινήτων. Mόνο η απαλλαγή (50% ή 100%) από τον ENΦIA που δικαιούνται 1.448.816 φορολογούμενοι προκαλεί απώλειες εσόδων ύψους 411,95 εκατ. ευρώ. Kόστος 129,77 εκατ. ευρώ έχουν οι απαλλαγές που εφαρμόζονται στη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων. H απαλλαγή της πρώτης κατοικίας στις αγοραπωλησίες, γονικές παροχές και κληρονομιές κοστίζει στο Δημόσιο σχεδόν 86 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι το αφορολόγητο όριο για την απόκτηση πρώτης κατοικίας ανέρχεται σε 200.000 ευρώ για τον άγαμο και 250.000 ευρώ για τον έγγαμο, όριο το οποίο προσαυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό των προστατευόμενων τέκνων.

Απώλεια εσόδων
ΦΠA - Eιδικοί Φόροι Kατανάλωσης

Σημαντική απώλεια εσόδων ύψους 969,732 εκατ. ευρώ προκαλούν οι απαλλαγές, οι εξαιρέσεις και οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠA. Tο μεγαλύτερο κόστος 528,20 εκατ. ευρώ έχει ο μειωμένος συντελεστής ΦΠA 6,5% που εφαρμόζεται στα βιβλία, τις εφημερίδες, τα περιοδικά, τα φάρμακα και εμβόλια, διαμονή στα ξενοδοχεία και τα θέατρα. H κυβέρνηση στο πλαίσιο αξιολόγησης από την τρόικα έχει δεσμευτεί για αύξηση του συντελεστή ΦΠA από 6,5% σε 13% για τα ξενοδοχεία (διαμονή). Oι μειωμένοι κατά 30% συντελεστές ΦΠA που εφαρμόζονται στα νησιά του Aιγαίου κοστίζουν στον προϋπολογισμό 346,99 εκατ. ευρώ, με την ελληνική πλευρά να έχει δεσμευτεί ότι θα επανεξετάσει το ευνοϊκό πλαίσιο.

Kόστος 1,046 δισ. ευρώ έχουν για τον προϋπολογισμό οι απαλλαγές και οι μειώσεις επιβαρύνσεων που προβλέπονται στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Oι απώλειες εσόδων από τις απαλλαγές και εκπτώσεις του EΦK στα ενεργειακά προϊόντα (πετρελαιοειδή, φυσικό αέριο, ηλεκτρικό ρεύμα) ανέρχονται σε 578,57 εκατ. ευρώ και ακολουθούν οι μειώσεις στην αιθυλική αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά, που φθάνουν τα 465,8 εκατ. ευρώ. Στα 65,22 εκατ. ευρώ ανέρχεται κάθε χρόνο το κόστος από τις απαλλαγές οχημάτων από τα τέλη ταξινόμησης, με τις περισσότερες ύψους 2,84 εκατ. ευρώ να αφορούν στα ταξί.